Bij een management buyout wordt een onderneming overgenomen door het management. Of, wat vaker voorkomt, een gedeelte van de onderneming wordt overgenomen door het management.

Hoe de overname te financieren?

Voor de overname van een onderneming is geld nodig. Bij kleinere onderneming kan het zo zijn dat het management in staat is om dit geld via een eigen inbreng zelf bij elkaar te krijgen. Bij een deal van een grotere omvang is dit echter doorgaans niet het geval. Er zal dan op zoek moeten worden gegaan naar externe financiers, waarbij er vaak sprake is van een alternatieve financieringsvorm.

Vaak wordt dan de toevlucht genomen tot het aantrekken van private equity. Als gevolg daarvan is het wel zo dat het management niet de gehele onderneming in handen krijgt. Een gedeelte van de onderneming zal dienen te worden afgestaan aan de verstrekker van de private equity investering.

Via een crowdfunding website kan er ook verzocht worden om aan kapitaal te komen. Dit kan zijn door het uitgeven van aandelen maar ook door het verkrijgen van een lening. Via een dergelijk P2P platform kan je in contact komen met investeerders.

Redenen voor een management buyout (MBO)

Er zijn verschillende redenen waarom er gekozen kan worden voor een management buy out. 

Benutten van de potentie

Zo kan het zo zijn dat een specifieke divisie van een onderneming in de ogen van het management niet voldoende aandacht krijgt. De managers zijn er dan van overtuigt, dat indien zij een dergelijke divisie in eigen beheer krijgen, dat zij het beter kunnen doen.

Het grote voordeel is dat het zittende management de onderneming al goed kent.

Hierdoor kan er snel succes worden bereikt. Indien er sprake van zou zijn van een nieuw management, dan dient dit managementteam eerst de onderneming te leren kennen. Dit neemt doorgaans toch de nodige tijd in beslag.

Voortzetting van een bedrijf

Bij een familiebedrijf komt een management buyout ook regelmatig voor. Indien er zich binnen de familie geen gegadigden bevinden om de organisatie voort te zetten, kunnen de huidige eigenaren ertoe besluiten op die manier de onderneming te laten voortleven. Vaak is er een emotionele binding met een onderneming en willen de eigenaren niet dat de onderneming bijvoorbeeld wordt opgeslokt door een groot concern.

Gunfactor

Het komt ook vaak voor dat er sprake is van een gunfactor. Eigenaren verkopen het gehele bedrijf, of gedeeltelijk, aan mensen waar zij al jaren prettig mee hebben samengewerkt. Dit in plaats van het te verkopen aan concurrenten. Vaak is een relatie met een concurrent dermate, dat je eigenlijk niet wilt dat jouw bedrijf in hun handen terecht komt. 

Bovendien bestaat er dan ook een grote kans dat het bedrijf op termijn verdwijnt. Op een gegeven moment zal de onderneming opgaan in de overnemende partij. Indien je als ondernemer jarenlang hebt gebouwd aan een onderneming, dan doet dit toch pijn.

Gedeeltelijke bedrijfsovername

Het grote verschil tussen een gehele of gedeeltelijke bedrijfsovername is de verwevenheid. Om een gedeelte van een bedrijf over te nemen via een management buy out, is complexer. Vaak zie je dat afdelingen zoals de boekhouding, personeelszaken en andere ondersteunende diensten worden gedeeld. Daar kan nog eens bijkomen dat ook een kantoorpand of fabriek wordt gedeeld.

Bij het proces van een gedeeltelijke overname dient het bedrijf als het ware uit elkaar te worden gehaald. Dit houdt vervolgens ook in, dat je bepaalde ondersteunende diensten zelf dient te gaan opzetten. Op die manier komt er veel meer bij kijken, dan dat je een bedrijf in zijn geheel overneeemt, met het personeel en alle activa.

Leveraged buyout

Nauw verbonden aan een management buy out is een leveraged buyout. Om de eigenaren te kunnen betalen, leent de onderneming geld. Deze lening dient dan te worden terugbetaald uit de toekomstige kasstromen. Door een leveraged buyout dient de onderneming de extra rentelasten te dragen. 

Dit zet bijna altijd extra druk op een onderneming. Er dient voldoende binnen te komen om de leningen af te lossen en de rente te betalen. Je ziet het dan ook vaak gebeuren dat er na verloop van tijd in de kosten dient te worden gesneden, om de kredietverstrekkers te kunnen betalen.

Ook komt het voor dat er door de verkopende partij een onderhandse lening wordt verstrekt om de deal gedeeltelijk te financieren.

Een prijs bepalen

Het bepalen van een prijs voor een onderneming is specialistenwerk. Daarnaast dienen koper en verkoper het ook eens te worden.

Er spelen vaak nog andere factoren een rol dan alleen een objectieve prijsstelling. 

De prijsstelling wordt bepaald op basis van toekomstige kasstromen. Op deze kasstroom wordt dan een multiplier toegepast, die gangbaar is binnen de industrie die van toepassing is. 

Tenslotte worden er dan nog correcties toegepast op de verkoopprijs, voor specifieke situaties die ervoor zorgen dat een onderneming meer of minder waard is. Een due diligence speelt hier een grote rol. Via een due diligence kunnen er zaken aan het licht komen die invloed hebben op de verkoopprijs.

Experts inschakelen

Het overnemen van een bedrijf, ook al ken je dit bedrijf erg goed, is specialistenwerk. In onze opinie is het dan ook verstandig om altijd experts in te huren die je kunnen ondersteunen. Onderschat hier niet de tunnelvisie. Indien je al jarenlang voor een onderneming werkt, dan is de kans dat je het bedrijf beter inschat dan het eigenlijk is, levensgroot.

Daarnaast is het gewoonweg een zakelijke transactie. Emoties mogen dan ook geen rol gaan spelen. Door experts van buitenaf in te schakelen voorkom je dit. Zij zullen jou precies vertellen wat de waarde van de onderneming is. Ook tijdens onderhandelingen is het niet altijd verstandig, om dit te doen met mensen die je goed kent en waarmee je een band hebt opgebouwd.

Ongeveer 11% van de overnames van een bedrijf wordt gedaan via een management buyout. In 5% van de gevallen wordt dit gedaan zonder de hulp van een private equity ondernemer en in 6% van de gevallen wordt hier wel gebruik van gemaakt. De grote van een onderneming speelt een grote rol, bij het al dan niet binnenhalen van een investeringsmaatschappij. 

Nieuwe werkrelatie en bevoegdheden

Onderschat tenslotte ook niet de nieuwe werkrelatie die ontstaat nadat de transactie is afgerond. Voorheen was je collega`s en nieuw ben je opeens met het management team gedeeld eigenaar. Dit kan tot fricties leiden bij besluitvorming. 

Het is dan ook van groot belang om voorafgaand aan de transactie bevoegdheden goed vast te leggen. Er dient altijd iemand te zijn die de eindverantwoording heeft en uiteindelijk een beslissing kan nemen als je er gezamenlijk niet uitkomt. 

Anders loop je het risico dat je een bureaucratische organisatie wordt waarbij het nemen van beslissingen erg lang duurt.